Pittsburgh

Elf doden in Pittsburgh. Doodgewone sjoelgangers zoals u en ik. Alhoewel ik bijna nooit ga. Dus eigenlijk moet ik zeggen: trouwere sjoelgangers dan ik. Neergemaaid tijdens een doodgewone sjoeldienst zoals die overal ter wereld plaatsvindt. Hoe het u vergaat weet ik natuurlijk niet, maar ik krijg het niet uit mijn hoofd en dat wil ik ergens wel. Lekker met de kindjes naar Oud Valkeveen, geintjes maken op Facebook, dat soort dingen. Ik post nog iets over een samenwerking tussen een Israelische en een Marokaanse vriendschapsvereniging. Bijzonder, ja. En dan toch maar de profielfoto bijgewerkt met een anti-semitisme-kadertje, u kent het wel. Volslagen zinloos, maar het genereert een soort saamhorigheidsgevoel. Denk ik. Tachtig jaar geleden, Reichskristallnacht.

Op de terugweg van de speeltuin naar huis valt mijn dikke baby van alweer 39 maanden in slaap. We rijden even langs de begraafplaats waar we een steentje leggen op het graf van de begin dit jaar overleden vriendin van ons gezin. Thuisgekomen blijf ik in de auto zitten wachten tot de baby wakker wordt. Het duurt even. Ik merk dat ik voor me uit staar en toch niet geheel onwillekeurig denk aan het eerste slachtoffer waarvan de naam bekend is gemaakt. Ik zoek hem op, op internet. “Dan Stein, 71 jaar, net grootvader geworden, “iedereen hield van hem.” aldus een neef. Een vrolijke foto van een olijke opa. Had zo naast me kunnen zitten bij de LJG op een sjabbatochtend. Omdat ik verder toch niks te doen heb, de baby snurkt nog even door, scroll ik maar wat door de reacties die ik zo tegenkom op deze massamoord. Aan het begin werd er gezegd dat de dader een baard had. Dus uiteraard schreeuwt de goegemeente gelijk dat er een moslim achter zit, zie je wel, zie je wel, zie je wel. Tachtig jaar geleden, Reichskristallnacht.

Nu heb ik maar een blauwe maandag bij het CIDI gewerkt, ik weet nog heel goed dat de meeste meldingen met betrekking tot antisemitisme uit kaaskopperige hoek kwamen. Dus hoe groot de dreiging uit islamitische hoek ook zal zijn, dat zag je niet terug uit de telling van de daadwerkelijke antisemitische acties. En ook nu blijkt de dader gewoon Robert te heten. En deze Robert was boos. Op Joden, dus die wilde hij doden. Allemaal. Hij bleef steken bij elf voordat hij zich overgaf. De doodstraf is nu een reële optie. Prima.
Ik scroll door en kom toevallig bij een live persconferentie waar de politie van Pittsburgh informatie deelt, vertelt wat inmiddels bekend is. Uiteraard vertellen ze niks nieuws, en de commentaren onder de uitzending vertellen ook niets nieuws: veel blijdschap vanwege de aanslag. Tachtig jaar geleden, Reichskristallnacht.

Mijn baby, okay peuter, wordt wakker en wil wel een glaasje water. Ik til hem naar huis en leg hem nog even op de bank, waar hij een slokje drinkt en ik hem een verhaaltje vertel, uiteraard een avontuur van Stronkeltje en Fonkeltje in Oud Valkeveen. Ik kijk naar zijn vrolijke dikke hoofdje, hij moet lachen om het door mij verzonnen gestuntel van de boeven die de sleutels van Oud Valkeveen gestolen hebben, toneelknecht Robin gaat ze vangen. Ik moet even slikken. Tachtig jaar geleden, Reichskristallnacht.

We herdachten vrijdag en zaterdag de Kristallnacht. Alweer 80 jaar geleden. Gelukkig zijn we het er allemaal over eens. Dit nooit weer.

Tree of life synagoge Pittsburgh